maandag 19 januari 2009

Israël en Hamas: woestijn wordt moeras

Wederzijdse bombardementen. Wanhoop en woede. Tanks. En vooral heel veel gewonden die door ambulances worden afgevoerd. Dat is wat we zien van het escalerende conflict in Gaza. Minder goed zichtbaar zijn de wurggreep waarin Gaza wordt gehouden (politiek, economisch, militair, cultureel) en de ontreddering na het neerkomen van een raket in Israël. We zien ook weinig van de vredelievende initiatieven aan beide kanten. En we komen evenmin te weten hoe mensen het volhouden om te leven in een situatie van permanente dreiging.

Overeenkomsten tussen conflictpartijen
Het prikkelende van conflicten tussen landen is dat de standpunten aan beide kanten heel divers kunnen zijn. Ondanks de behoefte aan eenheid, bestaan er interne meningsverschillen over de gewenste aanpak. En dat terwijl de posities van de beide partijen opvallend veel overeenkomsten vertonen! Aan beide kanten leven vurige behoeftes aan vrede en aan beide kanten bestaan daar sterke bezwaren tegen. Beide partijen zijn het erover eens dat de ander escalerende stappen zet en dat de eigen acties passende maatregelen vormen daartegen.

Eigen rechtvaardiging
De extreme elementen aan beide kanten het eens over iets heel belangrijks: het doen van een concessie moet ten koste van alles moet worden vermeden omdat dit gelijk staat aan capitulatie. En aan beide kanten wordt permanent gezocht naar rechtvaardiging van het eigen optreden, zelfs als dat volkomen uit de hand is gelopen. Bij dit conflict is er nog een opmerkelijke overeenkomst: de rechtvaardiging die van Palestijnse kant wordt gehoord voor het gebruik van geweld, deed mij wel eens denken aan de wijze waarop Joden die de verschrikkingen van de Nazi’s beschrijven, ook als ze die niet zelf hebben meegemaakt.

Geen 'eisen'
En het is juist die rechtvaardiging die dan weer aanknopingspunten biedt. Behoefte aan rechtvaardiging is volstrekt natuurlijk, normaal en reëel. Door begrip te tonen voor de rechtvaardiging van een conflictpartij, kun je goodwill verkrijgen die ervoor zorgt dat zo’n partij bereid is naar een verzoek te luisteren. Zo’n verzoek heeft natuurlijk pas zin als er een verstandhouding is bereikt en dan nog moet het met tact worden gedaan. Ik zal bijvoorbeeld geen petities ondertekenen die iets ‘eisen’. Ik zal dus niet eisen van Israël dat het stopt met het overhoop schieten van kinderen of het saboteren van de economie in Gaza. Noch zal ik eisen van Hamas dat het stopt met het afvuren van raketten als hagel en het gebruik van burgers als menselijk schild.

Verbittering of vrede?
Gevolg van geweld is dat de verhoudingen escaleren. Toenemende frustraties geven een steeds grotere verbittering en neiging tot wraak. Of ontstaat er juist steeds meer behoefte aan rust en vrede?

Woestijn wordt moeras
Israël is een land dat naast een geavanceerde wapenindustrie ook op andere terreinen voorop loopt. Het heeft een geraffineerd persbeleid ( zie bijvoorbeeld de onderstaande 10 regels) en het beschikt over technieken om woestijnen vruchtbaar te maken. Dat biedt nieuwe hoop.

In het midden oosten zijn ook na het ontstaan van de bijbel, de koran en de torah, na de opkomst van de profeten, wonderen gebeurd. De transformatie van woestijn tot moeras bewijst dat. Maar in figuurlijk opzicht komen we daarmee van de regen in de drup ... van de zandstorm in het drijfzand. Het is de hopen dat de dorst naar vrede wordt gelest en dat het perspectief daarop niet wegzakt als een mooie boom in drassige grond.

Indymedia: Tien regels voor de westerse media bij de berichtgeving over Israël.
(deze regels werden voorgelezen door Thomas Lepeltak in het programma Business Class op RTL 7).

zondag 18 januari 2009

Gezocht: respectvolle verhouding M/V


Op 9 februari is in Amsterdam het Godinnenspektakel. Op de website van dit evenement wordt in vriendelijke taal gesproken over de “derde emancipatiegolf” die voor vrouwen en mannen voordeel zal brengen. Toch zijn er bijna uitsluitend vrouwelijke sprekers en er is korting voor studerende moeders. Blijkbaar wordt weinig verwacht van ervaringsdeskundigheid van vaders die zonder partner kun kinderen opvoeden, terwijl juist zij een prima bondgenoot zouden kunnen zijn. Ik heb de indruk dat het zoals gewoonlijk vooral gaat over wat mannen hadden moeten doen of zouden moeten doen en niet over wat vrouwen kunnen doen of willen doen.

Mannen kunnen winnen
Wel zie ik sporen van vernieuwing. Dat mannen veel te winnen hebben bij emancipatie denk ik al heel lang, maar ik hoor nu voor het eerst dat er Godinnen bestaan die het daarmee eens zijn. Tot nu toe heb ik namens het feminisme bijna uitsluitend de volgende redenering gehoord als het ging over de positie van mannen:
  • "emancipatie gaat over macht"
  • "mannen moeten macht afstaan"
  • "dat willen ze niet"
  • "dus zijn ze tegen emancipatie"
  • "dat kan (uitsluitend) worden veranderd door mannen te minachten en te beschuldigen"
  • "als dit niet helpt constateren we dat mannen onrechtvaardig en onhandelbaar zijn"
  • "we zijn daar woedend over"
  • "deze woede uiten we door het minachten en beschuldigen te intensiveren"
  • "we zeggen niet dat we kwaad zijn, we zeggen dat we vol empathie een dialoog met mannen proberen te voeren"
  • "en we zeggen dat dit niet lukt omdat mannen het niet kunnen of niet willen of gewoon niet doen"
  • "het maakt niet uit wat we zeggen, als het maar verwijtend is"
  • "zolang mannen het verwijt niet tegenspreken, is het waar"
  • "mocht een man wel reageren, dan maken we hem een nieuw verwijt, net zo lang tot hij zijn mond houdt"
  • "wie verlegen zit om verwijten, hoeft alleen maar te zeggen dat mannen helaas mannelijk zijn, dus: dom, gewelddadig, egoïstisch, onvolwassen, seksbelust kortzichtig, ongevoelig, niet-communicatief, onnadenkend en/of ontrouw".

Emotioneel kwetsbaar
Doordat mannen zich hier nauwelijks tegen verweren, laten ze toe dat de verwijten steeds scherper worden. Mannen zijn zich meestal niet bewust van deze boodschappen, omdat ze de impliciete signalen niet goed weten te interpreteren. En als de boodschap wel doordringt, worstelen ze met hun houding. Ze voelen zich emotioneel kwetsbaar en ze weten dat ze daarbij niet zo stevig in hun schoenen staan.

Touwtrekken
Zo ontaardt de verhouding tussen mannen en vrouwen in een partij touwtrekken. Waarbij vooral aan één kant word getrokken met de hakken stevig in het zand. Er komt geen dialoog op gang en dus worden de voordelen van emancipatie voor mannen en vrouwen niet duidelijk:
  • emancipatie is primair een proces van persoonlijke groei
  • mannen kunnen ervan genieten om voor kinderen te zorgen
  • ze kunnen dat ook heel goed (dat schijnen alleen onderzoekers te weten)
  • voor het verdelen van huishoudelijke klussen kan best een eerlijke oplossing worden gevonden, als daarbij ook de taken worden meegerekend die traditioneel aan mannen worden overgelaten
  • ditzelfde geldt voor andere vraagstukken die terecht door het feminisme zijn aangezwengeld, zoals arbeidsvoorwaarden (salaris en loopbaanperspectief) en maatschappelijke waardering voor waarden en activiteiten die traditioneel vrouwelijk zijn.

Goden en godinnen

Positief is dat duidelijk wordt dat mannen voordeel hebben bij emancipatie . Daarnaast is het fijn om te weten dat ik als man welkom ben op het Godinnenspektakel, maar ik reken mijzelf niet tot de godinnen. En ik behoor volgens de organisatoren evenmin tot de goden, anders zouden ze een andere titel voor de bijeenkomst hebben bedacht. Door erbij te zijn zou ik aanvaarden dat ik tot het voetvolk behoor, dat is een beetje vervelend want ik wil graag gelijkwaardig zijn (wat het feminisme officieel ook nastreeft).

Godenspektakel
Ik ben trouwens benieuwd wat er zou gebeuren als mannen op het idee komen om een Godenspektakel te organiseren, waar vrouwen welkom zijn. Zouden ze komen? Ik denk het niet, ik denk dat er een storm van protest opsteekt. ‘Dit is het zoveelste bewijs dat mannen overmoedig, machtsbelust en oppervlakkig zijn.’

Excuusguus
Er is een mannelijke spreker, maar ik denk dat die het risico loopt in de rol te worden gedrukt van Excuusguus. Ik denk dat het ondanks alle goede bedoelingen weer zo’n manifestatie wordt waarin veel over mannen gepraat wordt, maar niet met mannen. En ik heb niet het gevoel dat ik daar wat aan heb of dat anderen (M/V) er iets mee opschieten als ik luister of een bijdrage lever.

Links